JEDZENIE W SZTUCE

fot.Rebecca Rütten, z cyklu Contemporary Pieces, 2013, fotografia, 60 × 80 cm, courtesy R. Rütten

Andy Warhol jedzący hamburgera czy ponad osiem tysięcy gipsowych rzeźb reprezentujących potrawy zjedzone przez artystę w ciągu roku – to tylko część prac, które zobaczymy na wystawie Jedzenie w sztuce.  W MOCAK-u zderzą się wypowiedzi artystów komentujące takie zjawiska jak konsumpcjonizm, głód, apetyt czy obżarstwo. 

Jedzenie w sztuce to 11. wystawa z flagowej serii MOCAK-u Cywilizacja w sztuce, w której zostały poruszone ważne obszary życia z refleksjami artystów. Wcześniej przyglądaliśmy się takim tematom jak: historia, sport, ekonomia, zbrodnia, gender, medycyna, ojczyzna, sztuka, natura, polityka. Jedzenie w tym kontekście jest wyjątkowe, bo stoi u podstaw życia, przez co ma wpływ na wiele jego aspektów.

fot. Jadwiga Sawicka, Serce, 1994 / 1995, fotografia, 100 × 75 cm, courtesy J. Sawicka

Jedzenie to zaspokajanie potrzeby fizjologicznej, znajdującej się u podstaw piramidy Maslowa, a równolegle – szeregu innych potrzeb psychicznych i społecznych, takich jak poczucie przynależności czy bezpieczeństwa. Pokarm jako nieodzowny warunek przetrwania gatunku ukształtował naszą cywilizację. Był zapłatą za pracę, a jego zdobywanie – motorem postępu. Jego poszukiwanie inicjowało wędrówki ludności i tym samym odkrywanie świata. Jego brak rodził konflikty, przyczyniał się do zbrodni. Jedzenie do dziś towarzyszy rytuałom i obrzędom, znajduje się u podstaw każdej wspólnoty, kultury i religii. Stąd też jest tematem często podejmowanym przez artystów.

fot. Rebecca Rütten, z cyklu Contemporary Pieces, 2013, fotografia, 80 × 120 cm, courtesy R. Rütten

Na drugim biegunie tej tematyki mamy głód. Według najnowszych danych UNICEF-u obecnie na świecie doświadcza go 750 milionów ludzi.  

Sztuka to dostrzega i potrafi się temu gorąco sprzeciwiać, eksponując problem.  

Na wystawie  zostaną zaprezentowane prace ponad 60 artystów z wielu krajów, w różnych mediach, takich jak malarstwo, fotografia, wideo, obiekt i instalacja. Jedzenie to czynność społeczna, podstawa tożsamości, a nawet narzędzie oporu. Współczesnych artystów niepokoiły tak nadmiar, jak niedostatek pokarmu. W pierwszym przypadku konsumpcjonizm, marnotrawstwo, zdrowotne skutki obżarstwa, w drugim – głód, nierówność, kryzys humanitarny, degradacja społeczeństwa, upokorzenie. Analizie zostanie poddany zarówno eksponowany w sztuce od wieków estetyczny potencjał jedzenia, jak i jego aspekty etyczne i światopoglądowe.

Wystawie towarzyszyć będzie publikacja zawierająca między innymi eseje omawiające socjologiczne aspekty jedzenia oraz wywiady z osobami gotującymi (profesjonalnie i hobbistycznie) odpowiadającymi na pytanie, jak nakarmiłyby artystę. Znajdziecie tam również wiele przepisów kulinarnych przygotowanych przez artystów i publikowanych w książce Andy Rottenberg Kuchnia towarzyska i uczuciowa.   

Kuratorki: Maria Anna Potocka, Martyna Sobczyk

Czas trwania wystawy: 12.4.2024 – 16.3.2025 

Miejsce: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, budynek A, poziom 0

[Materiał prasowy]